Sầu Riêng Sượng Cơm – Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục

Sầu riêng sượng cơm là tình trạng khiến nhiều nhà vườn mất trắng vụ mùa dù trái nhìn ngoài rất đẹp. Trái chín nhưng cơm bị chai, khô, không mềm dẻo, không thơm — ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng thương phẩm và giá bán. Bài viết dưới đây sẽ giúp bà con hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý hiện tượng sượng cơm ở sầu riêng.

1. Sầu riêng sượng cơm là gì?

Sượng cơm là hiện tượng cơm trái không chín đều, có phần bị chai cứng hoặc khô xốp, ăn không ngọt, không dẻo, có khi mất mùi thơm. Trái có thể bị sượng 1–2 múi hoặc toàn bộ.

2. Nguyên nhân khiến sầu riêng sượng cơm

• Thiếu Kali và Canxi trong giai đoạn nuôi trái

Kali là dưỡng chất giúp chuyển hóa tinh bột thành đường, tăng độ mềm và ngọt của cơm. Thiếu Kali → trái lớn nhưng không “hoàn thiện” về chất lượng → cơm bị sượng.

Ngoài ra, thiếu Canxi cũng là nguyên nhân tiềm ẩn gây sượng cơm. Canxi kết hợp với Kali giúp hình thành vách tế bào và chuyển hóa dinh dưỡng trong cơm trái. Nếu thiếu một trong hai yếu tố này, cấu trúc cơm sẽ phát triển không đồng đều, dễ khô cứng hoặc chai sượng.

• Bón đạm quá mức, mất cân đối dinh dưỡng

Bón nhiều đạm khi trái đã đậu dễ làm cây nuôi lá hơn nuôi trái → trái phát triển hình thức nhưng cơm không chắc, dễ bị khô sượng.

• Tưới nước không đều, sốc nước sau khô hạn

Tưới dồn sau thời gian đất khô làm rối hấp thu dinh dưỡng, đặc biệt là Kali → trái lớn nhanh nhưng không tích lũy chất → sượng cơm.

• Thời tiết bất ổn cuối vụ

Nắng gắt, mưa dồn dập, thu hoạch trong điều kiện đất quá ẩm hoặc sau mưa lớn đều làm rối quá trình chín sinh lý → cơm không đạt chuẩn.

3. Cách khắc phục hiện tượng sầu riêng sượng cơm

✅ Bón đủ và đúng Kali và Canxi trong giai đoạn nuôi trái

• Bắt đầu bổ sung Kali từ 20–30 ngày sau đậu trái đến gần thu hoạch.
• Ưu tiên Kali dạng chelate hoặc tan nhanh, giúp cây hấp thu hiệu quả, không bị rửa trôi.

Song song với Kali, bà con nên bổ sung Canxi và Bo giai đoạn sau khi đậu trái 25–30 ngày để hỗ trợ hình thành vách tế bào, nuôi cơm đều. Có thể sử dụng sản phẩm như Fulmino, Canxi-Bo hoặc vi lượng tổng hợp bằng cách phun lá hoặc vô trái định kỳ 7–10 ngày/lần để giữ trái lớn đều, ổn định chất lượng.

Từ 45 ngày sau đậu trái trở đi, nên phun bổ sung Kali chelate để tăng hiệu quả chuyển hóa đường, đẩy nhanh quá trình hoàn thiện cơm. Lưu ý: Tùy tốc độ phát triển của trái, kiểm soát lượng đạm đưa vào cây nếu mưa nhiều hoặc cây ra đọt mạnh, tránh gây mất cân đối dinh dưỡng.

✅ Cân đối dinh dưỡng – hạn chế đạm

• Sau khi đậu trái, giảm lượng phân đạm, tăng phân hữu cơ và trung vi lượng (Bo, Canxi, Magie).
• Tránh bón đơn chất, ưu tiên sử dụng theo tỷ lệ phù hợp từng giai đoạn.

✅ Kiểm soát nước tưới

• Duy trì độ ẩm đất ổn định, tránh để khô rồi tưới dồn.
• Hạn chế tưới trong 2–3 tuần cuối trước thu hoạch để giúp trái lên cơm đậm, thơm, chắc hơn.

Duy trì độ ẩm đất trong ngưỡng 70–75%, tránh để khô rồi tưới dồn dễ gây sốc rễ. Mưa kéo dài cũng cần thoát nước kịp để tránh ảnh hưởng đến hấp thu dinh dưỡng.

✅ Hỗ trợ bằng vi sinh và chất điều hòa tự nhiên

• Dùng chế phẩm sinh học như Trichoderma, Fulvic, hoặc dịch tảo biển để cải thiện khả năng hấp thu và chống rối loạn sinh lý.
• Có thể bổ sung thêm Kali qua lá bằng sản phẩm chuyên dụng vào giai đoạn 40–60 ngày sau đậu.

4. Một số lưu ý khi thu hoạch trái để hạn chế sượng

• Không thu hoạch quá sớm (chưa đủ tuổi sinh lý).
• Tránh thu hoạch sau mưa lớn hoặc khi vườn còn ẩm.
• Nếu thu hoạch hàng loạt, nên chọn những ngày trời khô ráo, nắng nhẹ.